بررسی عنصر شخصیت در حکایت‌های بوستان سعدی

نویسندگان

  • آزاده نجفیان دانشگاه شیراز
  • اکبر صیادکوه دانشگاه شیراز
  • پریسا ظهیر امامی دانشگاه شیراز
چکیده مقاله:

بلاغت و رسایی سخن شیخ اجل با عوامل متعددی پیوند دارد. او از هر فرصتی برای به اوج رساندن کلام خود و تسخیر بیشتر مخاطب بهره می‌جوید. اگرچه هدف اصلی سعدی حکایت پردازی نبوده است، بلکه از حکایت بیشتر به عنوان ابزاری برای تبیین دقیق‌تر اهداف تعلیمی و تربیتی خویش و همراه کردن مخاطب با خود بهره می‌گیرد، اما باریک بینی‌ها و ظرافت‌کاری‌های آگاهانه‌ی او در گزینش افراد یا اشخاص و عناصر حکایت‌ها نیز در بلاغت جویی او بی‌تاثیر نیست. بوستان یا سعدی نامه از مثنوی‌های مشهور و تاثیرگذار تعلیمی- تمثیلی ادب پارسی و به اعتقاد برخی از سعدی پژوهان، برجسته‌ترین اثر شیخ اجل است. سعدی در این مثنوی برای رسانیدن پیام‌های خود، از ابزار و رسانه‌ی پرتاثیر «حکایت» بهره‌ی فراوان برده است. در مجموع، 183 حکایت یا حکایت‌واره‌ی کوتاه و بلند در بوستان - براساس نسخه‌ی مرحوم یوسفی- وجود دارد که بی‌تردید از لحاظ هنری و زیبایی‌شناسی همه در یک پایه نیستند. این مقاله به فراوانی افراد یا اشخاص اصلی حکایت‌های بوستان اختصاص یافته است و نگارندگان با تسامح در برخی از موارد، برای بیان منظور خود از واژگان یا اصطلاحاتی چون «شخصیت»، « پویایی» و «ایستایی» که در واقع، بیشتر به حوزه‌ی داستان نویسی نوین تعلق دارد، کمک گرفته‌اند.در هر حال، منظور از واژه‌ی «شخصیت» عنصری است که رویدادها، کنش‌ها یا محادثه‌ها در پیرامون وجود او شکل می‌گیرند. در مجموع، این مقاله نشان می‌دهد که: 1. در حکایت‌های بوستان چه گونه‌ای از شخصیت‌ها، نمود بیشتری دارند؟ 2. پویایی و ایستایی شخصیت‌های اصلی حکایت‌ها‌ی بوستان چگونه است؟ 3. در میان شخصیت‌های انسانی، چه کسری به زنان و چه اندازه‌ای به مردان اختصاص یافته است؟ 4. چه تعداد از شخصیت‌های اصلی بوستان چهره‌ی مثبت و چه‌قدر چهره‌ای منفی دارند؟ 5. سهم شخصیت‌های مذهبی- عرفانی، تاریخی- اسطوره‌ای و تمثیلی چه‌قدر است؟

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی پیرنگ حکایت های بوستان سعدی

سعدی در بوستان برای اندیشه های خود حکایتپردازی را در طرح این اثر به کار برده و آن را برای زمینه سازی آموزش عبرت و حکمت قرار داده است؛ به طوری که بوستان در میان آثار او از منظر داستاننویسی جایگاه ویژه دارد. بررسی ساختار پیرنگ حکایتهای بوستان در نشان دادن شیوه بیان سعدی دارای اهمّیّت است؛ هدف این پژوهش مشخّص کردن ساختار پیرنگ حکایات این اثر است که به روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای، ن...

متن کامل

منظومه عرفانی سعدی در بوستان

Sa‘di is one of the greatest Iranian literary personalities throughout the history of Persian belles- letters and poetry, that so many books and articles have been written on different aspects of his personality. But the subject matter of the present paper is something about which has been paid attention less, that is Sa‘di’s spiritual and mystical personality reflected in his works particula...

متن کامل

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

متن کامل

کارکرد جمله های مرکب در بوستان سعدی

افصح‌المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ‌ترین ارکان ادب پارسی است. بخشی از صیت و شهرت سعدی در گرو سعدی­نامه یا همان بوستان است که از مثنوی­های اخلاقی برجسته و باارزش حوزۀ زبان و ادب پارسی است. این کتاب بی­مانند،زبان سخته و پیراسته­ای دارد که نظر هر مخاطبی را به خود جلب می­کند. این میزان از شایستگی در گرو ِشگردهای هنری و زبانی فراوانی است که شیخ اجل به­کار بسته است. از ویژگی­های دستوری آن، استفادۀ گس...

متن کامل

سفارشهای اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان

بوستان و گلستان سعدی یک دورۀ کامل از حکمت عملی و سرشار از سفارشهای تعلیمی در زمینه­های گوناگون و از جمله اقتصاد است. سعدی نظرات متعددی در زمینة معیشت، کار و قناعت و دیگر مسائل مادی و اقتصادی زندگی دارد که بررسی این نظرات و به کارگیری آنها در زندگی، می­تواند راهگشای بسیاری از مسائل اقتصادی روز جامعه باشد. بنابراین در این مقاله نگارند­گان می­کوشند با استخراج ابیات و حکایات مربوط به مسائل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 2

صفحات  107- 131

تاریخ انتشار 2012-09-24

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023